Wil jij je eigen sperziebonen kweken? Gelijk heb je! Deze knapperige groene groente is namelijk niet alleen super gezond en hartstikke lekker, maar ook nog eens heel eenvoudig om zelf te verbouwen. Een prima plant voor beginnende kwekers dus! Met deze tips sta je voor je het weet in je eigen keuken je eigen boontjes te doppen.
Sperziebonen
Sperziebonen
Sperziebonen: lage en hoge planten
Je hebt twee typen sperziebonen planten: struiksperzieboontjes (de lage gewassen) en stoksperziebonen (de hoge gewassen). Struiksperziebonen worden typisch zo’n 30 tot 40 centimeter groot, terwijl stoksperziebonen tot wel 2 meter hoog kunnen worden. Stoksperziebonen zijn echte klimplanten en hebben – de naam zegt het al! – een stok nodig om te kunnen groeien.
Verschillende soorten sperziebonen
Er zijn een heleboel verschillende soorten sperziebonen. Bekende soorten zijn haricots verts (naaldboontjes), Chinese boontjes en snijbonen. Daarnaast heb je nog spekbonen, die wat steviger zijn dan de doorsnee groene sperzieboon en boterbonen, herkenbaar aan hun gele kleur. Daarnaast heb je nog verschillende variaties op de pronkboon. Pronkbonen zijn niet eetbaar, maar staan wél mooi in de tuin. Het beste voorbeeld daarvan is misschien wel de lablab boon, met zijn prachtige waterval aan paarse bloemetjes.
Welke soort sperziebonen is het beste voor jou?
Welke type sperziebonen plant het beste is voor jou, hangt ervan af of jij je sperziebonen wilt kweken in een moestuin of in een pot. Als je sperziebonen gaat kweken in een pot, kies dan voor struiksperzieboontjes. Stoksperziebonen zijn in principe niet geschikt om te verbouwen in een pot, tenzij je voor een hele grote pot gaat. Heb jij een moestuin? Dan kun je zelf kiezen welk type sperziebonen plant je het liefst wilt verbouwen.
Sperziebonen zaaien
In principe is het geen probleem om je sperziebonen meteen in de volle grond te zaaien. Je moet alleen rekening houden met het feit dat sperziebonen planten kwetsbaar zijn. Zo kunnen ze niet tegen vorst of hevige regenval en zijn ze ook een gewilde lekkernij voor muizen en vogels. Wil je zeker weten dat je zaden veilig kunnen ontkiemen? Dan kun je ze beter voorzaaien in een potje. Voorzaaien is al mogelijk vanaf april. Zaai je de sperziebonen meteen in de volle grond? Doe dit dan pas vanaf half mei en houd 5 cm afstand aan tussen de zaadjes.
Zaaien in een potje
Wil je de sperziebonen helemaal in een pot kweken? Dan geldt als vuistregel dat je 2 planten kunt verbouwen in een pot van 5 liter en 4 planten in een pot van 10 liter. Het beste kun je hiervoor kant-en-klare grond bedoeld voor zaaien en stekken voor gebruiken. Dan weet je zeker dat de samenstelling luchtig genoeg is en de zaden niet gaan rotten. Wil je de zaadjes alleen in een potje laten ontkiemen en de zaailingen daarna in de volle grond planten? Doe dan één zaadje in het midden van een potje van 5 x 5 cm.
Zo zorg je voor de zaailingen
Als je de zaadjes in een pot gezaaid hebt, kun je die het beste binnenshuis laten ontkiemen. In huis is het lekker warm en hebben de zaadjes geen last van slecht weer en ongedierte. Als je de zaadjes in de vensterbank plaatst, weet je zeker dat ze genoeg licht en warmte krijgen. Houd de zaadjes de hele tijd vochtig, maar geef ze niet te veel water: dan gaan ze rotten. De zaden kiemen met een week of twee. Zaai jij in de volle grond? Geef je zaadjes dan wat extra bescherming met insectengaas.
Zo verzorg je je sperziebonen
Sperziebonen hebben maar weinig onderhoud nodig. Houd in de gaten of de planten droog worden en geef ze alleen dan water. In principe hebben sperziebonen niet zo veel water nodig en zorgt veel water er al snel voor dat de planten gaan rotten. Als je water geeft, doe dit dan niet op de planten maar bij de wortels. Sperziebonen hebben graag zon. Zet je sperziebonen dus nooit in de schaduw. In de halfschaduw kan wel, maar houd er dan rekening mee dat je plantjes het moeilijker hebben en dus wat later en waarschijnlijk minder goed bloeien.
De sperziebonen plant en ziektes
Sperziebonen planten zijn makkelijk in de verzorging, maar wel kwetsbaar voor ongedierte. Zo hebben sperziebonen vaak last van de zogeheten bonenvlieg. Bonenvliegen zorgen ervoor dat zaden niet of niet goed ontkiemen. Zoals uitgelegd bij de tips voor sperziebonen zaaien, kun je de zaadjes beschermen door ze voor te zaaien in bakjes die je op de vensterbank laat ontkiemen en door insectengaas te plaatsen over zaadjes in de volle grond. Dit beschermt ook tegen andere plaagdieren.
Hoe lang duurt het om sperziebonen te kweken?
Sperziebonen planten zijn Vanaf het moment van zaaien doen struiksperziebonen er 50 tot 60 dagen over om te volgroeien. Stokbonen nemen iets langer de tijd, ergens tussen de 60 en de 90 dagen. Het is belangrijk dat je je sperzieboontjes op tijd van de plant afhaalt. Wacht je te lang met oogsten, dan sterft de plant af. Oogst je op tijd, dan maakt de sperziebonen plant meer bloemen aan. En dat betekent: meer bonen!
Sperziebonen oogsten
Als een sperziebonen plant bloeit, dan zie je witte of lila bloemen. Direct daarna kun je kleine boontjes verwachten. Met een week zijn deze boontjes als het goed is groot en klaar om te oogsten. Afhankelijk van het weer kan dit ook iets langer duren. Trek de boontjes nooit van de plant af, dan beschadig je de plant. De beste manier van sperziebonen oogsten is met een schaar.
Zo zijn jouw sperziebonen het lekkerst
Je eigen sperziebonen smaken natuurlijk sowieso lekkerder dan die uit de supermarkt. Maar wil je zeker weten dat je jouw bonen eet als ze op hun lekkerst en extra knapperig zijn? Dan moet je ze de dag dat je ze plukt meteen opeten. Eventueel kun je ze na het plukken nog een dag of twee bewaren. Doe dit dan wel op een donkere en koele plaats.
Tot volgend jaar?
Welke soort sperziebonen je ook verbouwt, de planten zijn altijd eenjarig. Als je sperziebonenplanten niet meer bloeien en je alle boontjes hebt geoogst, is het dus tijd om afscheid te nemen van je sperziebonen planten. Haal ze uit de grond en leg ze op de composthoop. Volgend jaar weer nieuwe planten zaaien!