Tomaten zijn lekker, gezond en ontzettend veelzijdig. Ze zijn rauw heerlijk in de salade of op een broodje met mozzarella, maar ze zijn ook een perfecte basis voor pastasaus of soep. Zelf tomaten kweken is helemaal niet zo moeilijk en je hebt er niet per se een kas voor nodig. Een beschutte, warme plek met veel zon is voldoende. Met onze tips kan het kweken van de lekkerste tomaten niet meer mis gaan.
Tomaten
Tomaten
Welke soorten zijn er?
Er zijn veel verschillende soorten tomaten met elk hun voor- en nadelen. Om de goede tomatensoort te kiezen, moet je eerst bedenken, wat je met de tomaat wil doen. Wil je ze zo opeten, in de salade stoppen of wil je zelf pastasaus of ketchup maken? We zetten de belangrijkste soorten op een rijtje:
• Ronde tomaten: dit is de bekendste tomaat, die geschikt is om rauw te eten, maar ook geschikt is om warme in gerechten te gebruiken. Een van de bekendste rassen is de Moneymaker.
• Vleestomaat: platronde tomaten, met weinig vocht en pitjes, die erg smaakvol zijn en vooral geschikt zijn om rauw te eten.
• Langwerpige tomaat, ook wel pomodori of pruimtomaat genoemd: deze tomaten zijn vooral zeer geschikt om saus mee te maken.
• Kerstomaat of cherrytomaat: minitomaatjes, die heerlijk zijn om zo op te eten of in de salade.
Om je eigen tomaten te kweken, kun je tomatenplanten bij de kweker of het tuincentrum halen, maar je kunt ook zaadjes kopen om zelf tomaten planten te kweken. Je kunt de zaadjes vanaf maart tot mei zaaien in een bakje met luchtige, goed vochtige pot- of zaaigrond. Zet het bakje in een raamkozijn, waar veel zon komt en hou de grond goed vochtig met een plantenspuit. Bij 20 graden Celsius moet je na ongeveer 10 dagen de eerst kiemplantjes zien.
Als de plantjes wat groter worden, kun je de beste plantjes uitzoeken en deze verpotten. Dit kan ongeveer drie weken, nadat de eerste kiemplantjes zich hebben laten zien. Ook hiervoor gebruik je goed vochtige potgrond. Wees voorzichtig met het verpotten, want de blaadjes en steel zijn nog kwetsbaar, maar druk de wortels goed in de grond.
Vanaf mei of juni, afhankelijk van het weer, mogen de plantjes naar buiten. Je kunt ze in de volle grond zetten of in een grote pot of bak. Tomaten kweken kan buiten, maar de temperatuur van de grond mag niet meer onder de 15 graden komen. Dit is makkelijker is de volle grond. Als je geen tuin hebt, maar wel een balkon kun je ook je tomaten kweken in een pot.
Zorg dat de planten minstens 50 centimeter uit elkaar staan, zodat ze genoeg ruimte krijgen om te groeien. Daarnaast willen jouw tomatenplanten graag een zonnige, goed beschutte plek. Giet bij het planten het plantgat vol met water en druk de wortels goed aan. Voeg Greensoil SuperSoil meststof toe aan de grond voor een extra goede start. Zet een stok bij de plant en maak de stengel hier losjes aan vast, zodat de plant niet om kan waaien. Natuurlijk kan tomaten kweken ook in een kas, dan hebben ze minder last van wisselende weeromstandigheden en wind.
Hoe verzorg je je tomatenplanten?
Door goed voor je tomatenplant te zorgen, zorg je ervoor, dat hij al zijn energie kan stoppen in het maken van de lekkerste tomaten. Als je tomatenplant gaat groeien, moet je de plant regelmatig opbinden. Je bind steeds het bovenste deel van de stengel vast aan de stok met een planttouw of een clip. Je kunt hier ook een hekje voor gebruiken, dat is vooral handig als de plant trossen begint te maken. Je kunt dan elke steel met een tros vastmaken aan het hekje, zodat de steel niet knikt onder het gewicht van de tomaten. In de kas kun je ook de steel vastmaken met een touwtje aan het dak van de kas.
Tomatenplanten zijn dorstige planten, dus je moet ze regelmatig water geven. Geef het water niet op de plant, maar op de grond. Ook vinden ze het fijn, als je de grond er omheen goed onkruidvrij houdt. Dit kun je eventueel doen door de grond om de plant heen te bedekken met stro of gemaaid gras
Daarnaast is het belangrijk om een keer per week te ‘dieven’. Je verwijdert dan de overbodige, nieuwe stengels van de plant, die in de ‘oksel’ van een andere stengel groeien. Als je ze niet weghaalt, worden het steeds grotere stengels, die weer vertakken. Dit kost de plant veel energie, die hij niet meer in je tomaten kunt stoppen en neemt bovendien de zon weg van de tomaten. Daarnaast moet je de plant regelmatig toppen om de groei in de lengte te beperken.
Tomaten oogsten
Tomaten kun je plukken, als ze helemaal rood en dus rijp zijn of als ze bijna rijp zijn. Ze rijpen na het plukken namelijk nog na. Bij het plukken pak je het steeltje boven het kroontje van de tomaat en duw je voorzichtig, totdat het steeltje breekt. Rijpe tomaten zijn kwetsbaar, dus voorzichtigheid is geboden. Als het kouder wordt, kun je ook de onrijpe, nog groene tomaten plukken en in de vensterbank leggen, zodat ze daar verder kunnen rijpen. Als het te koud worden, zullen ze namelijk niet meer aan de plant kunnen rijpen.
Ziektes en plagen
Helaas kunnen bij tomatenplanten ook ziektes voorkomen. Wij noemen de belangrijkste en wat je ertegen kunt doen.
Aardappelziekte
Het klinkt misschien raar, maar aardappelziekte is een veelvoorkomende ziekte in tomatenplanten. Het is een schimmel, die vooral bij vochtig en warm weer zich snel uit kan breiden. Er ontstaan vlekken op de stengel en blaadjes, die later af zullen sterven en de tomaten krijgen bruine, droge vlekken. Het beste is om de aangetaste plant te verwijderen om de andere planten te beschermen. Gooi de aangetaste plant bij het restafval om te zorgen, dat de aardappelziekte niet in compost terecht komt. Omdat de aardappelziekte niet te genezen is, moet je het voorkomen. Plant de tomatenplanten niet in de buurt van aardappels. Hou de plant luchtig door blad te verwijderen en geef geen water op het blad.
Botrytis
Botrytis is een parasiet, die vooral voorkomt, als de plant niet goed op kan drogen. Het komt dan ook vooral voor bij nat weer of in kassen, waar de lucht te vochtig is. De blaadjes krijgen bruine vlekken en op de groene vruchten ontstaan kringen met een donker puntje. Botrytis kan voorkomen worden door de kas goed te luchten en overtollig blad van de plant te verwijderen.